رشته مهندسی عمران

نویسنده admin 1396/02/06 0 نظر مطالب,
رشته مهندسی عمران

 

معرفی کوتاهی از رشته عمران:

 

مهندسی عمران در زبان انگلیسی بنام Civil engineering شناخته‌ شده است. این رشته پس از جنگ جهانی دوم با توجه به نیاز کشورها جهت احداث ساختمان‌ها و راه‌ها و ... به وجود آمد و در اصل معنای کلمه Civil، مدنی یا همان غیرنظامی می‌باشد که در کشور های های اروپایی جهت جدا کردن فعالیت‌های ساخت‌ و سازها و دیگر فعالیت‌های عمرانی از مجموعه فعالیت‌های نظامی، این رشته به صورت اکادمیک و کلاسیک به وجود آمد. در ایران هم بعد از تأسیس دانشگاه تهران و دانشکده‌ها فنی مهندسی با عنوان رشته راه و ساختمان شناخته‌شده بود و نهایتاً با تغییر و تحولاتی در سیستم وزارت علوم این رشته به‌عنوان مهندسی عمران شناخته‌شده است.

در اصل رشته مهندسی عمران شاخه‌ای از علم رفتارشناسی یا همان علم مکانیک است و این رشته بیشتر در موردبحث های عمران و آبادی اعم از ساخت‌وساز ساختمان، راه‌سازی، سدسازی و ... می‌پردازد. امروزه این رشته  در مقطع کارشناسی در بیشتر دانشگاه‌های کشور به‌عنوان یکی از رشته‌های مهم و کارآمد مهندسی محسوب می‌شود . که هدف تحصیل این دانشجویان آمادگی و آشنایی با مسائل مختلف صنعت عمران می‌باشد به‌طوری‌که پس از تحصیل دانشجو در این مقطع، می‌تواند وارد بازار کار شود با این  پیش‌زمینه که  آشنایی لازم و نیز تجربه تحقیقاتی کافی برای توسعه و گسترش مسائل صنعتی را کسب کرده است و  راستای نیازهای علم کافی را داشته است.

 

طول دوره تحصیل:

 

 رشته مهندسی عمران در دانشگاه‌های ایران اعم از دانشگاه‌های سراسری، آزاد، پیام نور و...  در مقاطع کارشناسی ، کارشناسی ارشد، دکتری و پسادکتری دانشجو می‌پذیرند. تعداد سال تحصیلی مجاز بدون سنوات برای دوره کارشناسی پیوسته، ۴ سال (۸ ترم)،  دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته۲ سال (۴ ترم)، در مقطع دکتری ۴ سال (۸ ترم) و پسادکترا  حداقل 1 سال می‌باشد.

 

چارت‌بندی عمومی دروس:

 

 در ایران با توجه به توانایی‌ها و سطح دانشگاه‌ها در مقاطع مختلف تحصیلی، ظرفیت پذیرش دانشجو مشخص می‌شود. در بیشتر دانشگاه‌های ایران دانشجو در رشته مهندسی عمران و مقطع کارشناسی پذیرفته می‌شود ولی در مقاطع بالاتر دانشگاه‌های باسابقه و سطح بالا دانشجو می‌پذیرند. در زیر به‌طورکلی به توضیحاتی در مورد  مقاطع مختلف تحصیلی رشته مهندسی عمران پرداختهِ است.

 

مقطع کارشناسی: این مقطع همانند سایر رشته‌های مهندسی دارای 140 واحد تحصیلی آموزشی است که از بین این 140 واحد 20 واحد مربوط به دروس عمومی، 27 واحد دروس علوم پایه و 61 واحد مربوط به دروس اصلی می‌باشد. درس‌های عمومی این رشته تحصیلی شامل؛ تاریخ تحلیلی صدر اسلام، ادبیات فارسی، تفسیر موضوعی قرآن و ... ، درس‌های علوم پایه شامل؛ ریاضیات عمومی 1 و 2، فیزیک مکانیک، فیزیک حرارت و ....  و درس‌های اصلی شامل؛ طراحی سازه‌های فولادی 1 و 2، طراحی سازه‌های بتنی 1 و 2، تحلیل سازه‌ها 1 و 2، مقاومت مصالح، استاتیک، طراحی پی، بارگذاری و ... می‌باشد.

لازم به ذکر است که در این مقطع تحصیلی بنا بر  درخواست دانشجو درس پایان‌نامه نیز می‌تواند ارائه شود که این درس به‌صورت مجزا برای دانشجو ارائه می‌شود و پس از انتخاب استاد راهنما دانشجو به تحقیقات بر روی موضوع تخصصی می‌پردازد .

 

و هم‌چنین در چند سال گذشته با توجه به سیاست وزارت علوم این مقطع تحصیلی در بعضی از دانشگاه به چند گرایش سازه، ژئوتکنیک و ... تقسیم‌بندی شد ولی با توجه به کمبود واحدهای درسی در مقطع کارشناسی جهت ارائه برای  هر گرایش به‌صورت مجزا این تقسیم‌بندی لغو شد و امروزه تنها در رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی تحصیل می‌شود . 

 

کارشناسی ارشد: رشته مهندسی عمران در مقطع ارشد، به 12 گرایش 1 - گرایش سازه 2 - زلزله 3 - مدیریت ساخت 4 - خاک و پی (ژئوتکنیک) 5 - حمل‌ونقل  6 - راه و ترابری 7 - سازه‌های دریایی  8 - آب و سازه هیدرولیکی 9 - محیط‌زیست  10 - مدیریت منابع آب 11 - خطوط راه‌آهن 13 - پدافند غیرعامل تقسیم‌بندی می‌شود که با توجه به پتانسیل ظرفیتی هر دانشگاه، در این مقاطع دانشجو پذیرفته می‌شود.

این مقطع همانند سایر رشته‌های مهندسی دارای 32 واحد تحصیلی آموزشی - پژوهشی است که از بین این 32 واحد، 24 واحد درس‌های تئوری و درس‌های اصلی، 2 واحد سمینار و 6 واحد پایان‌نامه می‌باشد.

 

دکتری: رشته مهندسی عمران در مقطع دکتری دارای تعداد واحد مشخص تحصیلی آموزشی- پژوهشی نمی‌باشد و به‌طورکلی 12 الی 18 واحد درس‌های تئوری و درس‌های اصلی و 18 واحد به پایان‌نامه اختصاص داده‌شده است. در این مقطع تحصیلی بعد از گذراندن واحد درس‌های تئوری و درس‌های اصلی باید در آزمون جامع شرکت کرده و حدنصاب نمره قبولی در این آزمون به دست آورده شود و نیز ارائه مدرک زبان پس‌ازاین مرحله الزامی می‌باشد .

 

پسادکتری: این مقطع تحصیلی در بعضی از دانشگاه‌های تراز اول کشور همانند دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه تهران و ... دانشجو پذیرفته می‌شود که  مدت تحصیل در این مقطع حداقل یک سال و دانشجو به تحقیقات تخصصی، معمولاً در رابطه با مقاطع قبلی تحصیلی خود می‌پردازد و هدف از این دوره تمرکز عمیق‌تر و نیز گسترش موضوع تحقیقاتی موردنظر می‌باشد.

 

آینده شغلی، درآمد، بازار کار :

 

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران در ایران با توجه به مقطع فارغ‌التحصیلی و نیز گرایش آن‌ها وارد بازار کار می‌شوند. یکی از شغل‌هایی که اکثر مهندسان عمران به سمت آن می‌روند کار کردن با پروانه اشتغال نظام‌مهندسی ساختمان است. نظام‌مهندسی ساختمان برای فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران در سه سطح پایه   1 ، 2 و 3 در گرایش‌های محاسبات، نظارت و اجرا آزمون برگزار می‌کند و در صورت کسب نمره موردقبول برای افراد گواهی اشتغال صادر می‌شود. پس از صدور این گواهی مهندس عمران با توجه به رشته قبولی می‌تواند در محاسبات و طراحی، اجرا و نظارت ساختمان‌ها شروع به کار کند. بعضی از فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران در کارگاه‌های تولیدی ساختمانی به‌عنوان ناظر و ... مشغول فعالیت هستند و  تعداد کمی از این مهندسین عمران در اداراتی هم چون اداره راه و شهرسازی، بنیاد مسکن، استانداری و... مشغول کار می‌شوند .

 

وضعیت درآمدزایی این رشته با توجه به نیاز کشور نسبت به سایر رشته‌ها نسبتاً خوب است ولی امروزه با توجه به فارغ‌التحصیلی تعداد زیاد مهندس عمران، می‌توان گفت که در آینده مسائل بازار کار باید فراهم شود تا از مشکل بیکاری این مهندسان جلوگیری شود که بعضاً به این مسائل توجهی نمی‌شود و این باعث خروج بسیاری از فارغ‌التحصیلان این رشته از کشور می‌شود و در کشورهای خارجی با توجه به علم و تجربه مهندس عمران ایرانی، روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و آن‌ها را جذب می‌کنند  و نهایتاً این باعث ایجاد آسیب جدی به کشور عزیزمان و نیز خروج بسیاری از مهندسان جوان پرانرژی از کشور می‌شود .

 

ضمناً می‌توان گفت که ازنظر آکادمیک و کلاسیک هر کشوری نیز به پیشرفت و به‌روز شدن دارد و این هم در ایران مساله ای جدی است که بعضی از این فارغ‌التحصیلان علی‌الخصوص در مقطع دکتری و پسادکتری در حوزه تحقیقات و پژوهش در مؤسسات آموزشی و دانشگاهی و اداری پذیرفته می‌شوند هرچند تعداد پذیرش و اشتغال این افراد در این حوزه به‌راحتی میسر نیست.

 

در آینده امید است با توجه به روند رو به رشد کشور و نیازهایی هم چون مقاوم‌سازی ساختمان‌ها، اهمیت لرزه‌خیزی کشور و احداث ساختمان‌های مقاوم در مقابل زلزله، احداث راه‌های ارتباطی، احداث سدها، ایجاد شبکه‌های آب شهری و ... وضعیت بازار کار و نیز درآمدزایی مهندسان عمران بهتر شود.

 

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

 

در ایران تحصیل در رشته مهندسی عمران و مقطع کارشناسی، تقریباً در تمامی دانشگاه‌های کشور میسر است و ورود به دانشگاه‌های تراز اول و دولتی کمی سختر نسبت به سایر دانشگاه‌ها می‌باشد. برای ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی در مقاطع بالاتر کارشناسی ارشد و دکتری در بعضی از دانشگاه‌ها میسر است که در مقطع دکتری تعداد پذیرش نسبت به مقطع ارشد کمتر است و نیز تحصیل در مقطع دکتری مهندسی عمران با توجه به گرایش ارشد تعیین می‌شود. تحصیل در مقطع کارشناسی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به‌صورت آزمونی و با کسب رتبه موردقبول امکان‌پذیر است ولی تحصیل در مقطع دکتری به‌صورت دومرحله‌ای انجام می‌شود که مرحله اول آزمون و مرحله دوم مصاحبه تخصصی دانشگاه می‌باشد.

در ایران  تقریباً تمام دانشگاه‌های دولتی و تعدادی از دانشگاه‌های آزاد ، پیام نور و ... در مقطع کارشناسی ارشد دانشجو می‌پذیرند ولی در مقطع دکتری و پسادکتری تعداد پذیرش خیلی کمتر است به‌طوری‌که این تعداد انگشت‌شمار  در هر گرایش به‌حساب می‌آیند.

 

زمینه‌های فعالیت در مهندسی عمران:

 

فرصت‌های شغلی متنوعی برای مهندسین عمران بعد از فارغ‌التحصیلی امکان‌پذیر است، در زمینه‌های کلی  محاسبات و طراحی، نظارت، امور اکادمیک بسیاری از ساخت‌وسازها  این مهندسین شروع به فعالیت می‌کنند که تعدادی از فعالیت‌های مهندسی عمران به‌صورت زیر آورده شده است.

  • ساخت‌وساز ساختمان‌ها: در این فعالیت یک مهندس عمران می‌تواند در تمامی امور از شروع تا تأیید نهایی و پایان کار دخالت و همکاری داشته باشد که این امور عبارت‌اند از: شناسایی محل و تعیین موقعیت احداث، طراحی ساختمان، نظارت بر اجرای درست ساختمان، مجری اجراکننده ساختمان و ... . در یک پروژه ساخت‌وساز ساختمانی مهندسین عمران سازه، زلزله، خاک و پی و ... می‌توانند همکاری داشته باشند.
  • ساخت‌وساز سدها و ابنیه‌ (پل، کالورت، تونل و ...): مانند قسمت قبل یک مهندس عمران می‌تواند در تمامی امور از شروع تا تأیید نهایی و پایان کار دخالت و همکاری داشته باشد.
  • راه‌سازی: راه اصلی‌ترین مسیر ارتباطی بین شهرها و روستاها در ایران محسوب می‌شود با توجه به گسترش شهرها و روستاها این فعالیت عمرانی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند که در پروژه‌های راه‌سازی مهندسین عمران می‌توانند فعالیت‌های مختلفی ازجمله: شناسایی مسیر، محاسبات زیرورو سازی و اجرا را بر عهده داشته باشند.
  • فعالیت در کارهای آکادمیک و کلاسیک: این فعالیت به طرق مختلف با جذب شدن به‌عنوان فرد تحقیقاتی  و علمی در دانشگاه‌ها وادارات امکان‌پذیر است.
  • و ..

 

گرایش‌های مهندسی عمران


 با توجه به قسمت‌های قبل در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری رشته‌ی مهندسی عمران گرایش‌های مختلفی وجود دارد و با توجه به اهداف این گرایش‌ها و نیز وضعیت بازار کار و آینده شغلی هر یک از این گرایش‌ها در زیر به‌صورت کلی این گرایش‌ها توضیح داده می‌شود و در مورد وضعیت بازار کار این گرایش‌ها توضیحاتی داده می‌شود.


1-گرایش سازه: یکی از اصلی‌ترین و اولین گرایش‌های مهندسی عمران در مقاطع ارشد و بالاتر می‌باشد. متخصصین این گرایش به بحث‌های تخصصی طراحی ازجمله طراحی ساختمان، پل ، تونل، سد، سازه‌های صنعتی و ... ، نظارت بر امور اجرایی ازجمله نظارت بر اجرای ساختمان، تونل، سد، سازه‌های صنعتی و ... و نیز پیمانکار یا مجری اجرایی ساختمان، تونل، سد، سازه‌های صنعتی و ...  می‌پردازند. این گرایش در ایران به‌عنوان یکی از اولین گرایش‌های کارشناسی ارشد محسوب می‌شود و امروزه در دانشگاه‌های مختلف کشور تعداد زیادی دانشجو در این گرایش پذیرفته می‌شود بااین‌حال با توجه به پیشرفت‌های مختلف در ایران نیاز به این گرایش بازهم احساس می‌شود. 


 2-زلزله : گرایش زلزله یکی از رشته‌های نسبتاً جدید مهندسی عمران محسوب می‌شود و دلیل به وجود آمدن این گرایش وقوع زلزله‌های بسیار شدید و آسیب‌پذیری ساختمان‌ها در موقع زلزله بود. این گرایش در ایران بیشتر به بحث اثر زلزله بر ساختمان‌ها و نیز طراحی ساختمان‌ها در مقابل زلزله و مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در مقابل زلزله می‌پردازد. در اصل گرایش مهندسی زلزله همان گرایش مهندسی سازه است با این تفاوت که کسانی که در رشته مهندسی زلزله تخصص می‌یابند در بحث اثر زلزله بر ساختمان‌ها تخصص بیشتری دارند و به‌طورکلی می‌توان گفت در بحث‌های تخصصی و دروس گذرانده شده در این دو گرایش سازه  و زلزله تفاوت‌های چندانی وجود ندارد. در ایران با توجه به وقوع زلزله‌های اخیر  و نیاز به مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در مقابل زلزله این گرایش مهندسی عمران موردتوجه بیشتر قرارگرفته است. متخصصین این گرایش بیشتر در طرح مقاوم‌سازی ساختمان، تونل، سد، سازه‌های صنعتی و ... ، تحلیل خطر مناطق مختلف، اثر زلزله برسازه‌ها، زلزله‌شناسی و ... فعالیت دارند و حتی مشابه گرایش مهندسی سازه می‌توانند درزمینه طراحی ، نظارت و اجرا فعالیت داشته باشند. 


 3-مدیریت ساخت: یکی از گرایش‌های مهندسی عمران است که به بحث‌های جدید و مدیریتی مهندسی عمران می‌پردازد این گرایش باهدف مدیرت کارهای عمرانی و نیز نظارت و جهت‌دهی در کارهای عمرانی و ایجاد فنّاوری‌های جدید در رشته مهندسی عمران ایجاد شد. دانشگاه‌های تهران بیشتر در این گرایش دانشجو می‌پذیرند. سرپرستی، مدیریت کارهای عمرانی و نیز به‌کارگیری فنّاوری‌های جدید در امر ساخت‌وساز نیاز به این گرایش مهندسی عمران در ایران و خارج از کشور را دوچندان می‌کند و مهندسین این گرایش بیشتر در کارهای طرح اختلاط بتن، ساخت و استفاده از افزودنی‌ها در بتن، مدیریت و زمان‌بندی کارها و پروژه‌های عمرانی و .. فعالیت دارند.


 4-خاک و پی (ژئوتکنیک): نیاز متخصصین این گرایش مهندسی عمران امروزه در تمامی ساخت‌وسازهای مهم ازجمله سدها، تونل‌ها و ... احساس می‌شود. متخصصین و صاحب‌نظران این رشته در کنار سایر مهندسین رشته‌های دیگر عمران و نیز مهندسان مکانیک ، برق و ... در کارهای عمرانی فعالیت دارند و کارهای از قبیل شناسایی و ارزیابی خاک منطقه را بر عهده‌دارند. این گرایش نیز با توجه به وقوع پدیده‌هایی مخرب در حالت عادی و در زمان زلزله اهمیت پیدا کرد ازجمله این پدیده‌ها را می‌توان روانگرایی ، لغزش ترانشه ها و ... را نام برد.


 5-حمل‌ و نقل : گرایش حمل‌ونقل بیشتر به بحث‌های شبکه‌های حمل‌ونقل شهری می‌پردازد که یکی از بحث‌های مهم این گرایش بحث کنترل ترافیک در کلان‌شهرها می‌باشد با توجه به شلوغی شهرها و نیز نیاز به ایجاد ارتباطات درون‌شهری و برون‌شهری این گرایش اهمیت پیدا می‌کند. بیشتر بحث‌های این گرایش جهت کنترل و مدیرت بحث‌های مربوطه بر پایه احتمالات و ریاضیات است تعداد پذیرش این گرایش نسبت به سایر گرایش‌ها در ایران اندک می‌باشد.

 

  6- راه و ترابری: گرایش راه و ترابری بیشتر به بحث‌های راهسازی و احداث راه‌های ارتباطی شهری و نیز خصوصیات مصالح راهسازی و ... می‌پردازد. این گرایش با توجه به گسترش شهرها و روستاها پیشرفت‌های چشم‌گیری کرده است. این گرایش امروزه به سمت روش‌های تولید مصالح جدید راهسازی ازجمله استفاده از مواد نانو در راهسازی می‌رود. متخصصین این گرایش مهندسی عمران در کارگاه‌های راهسازی، در گروه‌های نقشه‌برداری و احداث مسیر و... فعالیت می‌کنند.


 7- سازه‌های دریایی: این گرایش همان‌طور که از اسمش مشخص است به بررسی و طراحی سازه‌هایی که داخل دریا و یا نزدیک دریا ساخته‌شده‌اند می‌پردازد. متخصصین این رشته بیشتر به طراحی، احداث  و نگهداری سازه‌های موج‌شکن، سکوهای نفتی و... می‌پردازند. در ایران با توجه به این‌که سواحل در نواحی جنوب و شمال کشور وجود دارد تنها اشتغال‌زایی متخصصین این رشته به‌صورت تخصصی در شمال و جنوب ایران امکان‌پذیر است.


  8-آب و سازه هیدرولیکی: این گرایش از مهندسی عمران به‌صورت تخصصی به بررسی و طراحی سازه‌های آبی ازجمله انواع سدها ، سرریزها و ... می‌پردازند و هم‌چنین می‌توانند در زمان ساخت این پروژه‌ها به‌صورت ناظر یا مجری در آن‌ها نقش داشته باشند. 


 9-محیط‌ زیست: این گرایش یکی از بهترین گرایش‌های مهندسی عمران است که پیش‌بینی می‌شود که نیاز به این رشته در آینده بیشتر احساس شود. این گرایش با توجه به بحث‌های محیط زیستی مربوط به ساخت‌وساز، تخریب ساختمان‌ها  و ... اهمیت پیداکرده است و امروزه با توجه به ورود آلاینده‌های مختلف ناشی از فعالیت‌های عمرانی و نیز تخریب‌هایی ناشی از زمین‌خواری، استفاده از منابع زیرزمینی و ... اهمیت این موضوع دوچندان است و این بحث در ایران خیلی نگران‌کننده است و نیاز به متخصصین محیط‌ زیست در گرایش‌های مختلف مهندسی جهت کنترل تخریب‌ها محیط زیستی احساس می‌شود. این گرایش در کشورهای دیگر هم موردتوجه است حتی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور این گرایش یکی از بهترین گرایش‌ها می‌باشد. در پایان پیشنهاد می‌شود کسانی که کار مشاوره انجام می‌دهند و یا می‌خواهند گرایش ارشد خود را انتخاب کنند به این گرایش بیشتر توجه داشته باشند چون در صورت انتخاب این گرایش ، در راستای نیاز کشور قدم برداشته‌شده و نیز آینده شغلی خوبی را تأمین می‌کند.  


10- مدیریت منابع آب: یکی دیگر گرایش‌ها مشابه گرایش آب و سازه‌های هیدرولیکی که در زمینه شبکه توزیع آب شهری، کیفیت آب، وضعیت آب‌های زیرزمینی  و ... می‌باشد. این گرایش با توجه به اهداف و نیز سرفصل‌های دروس به بحث‌هایی جدا از بحث‌های گرایش آب و سازه‌های هیدرولیکی می‌پردازد و بیشتر به بحث منابع آب، کنترل کیفیت آب، تصفیه آب و ... می‌پردازد. متخصصین این رشته بیشتر در پروژه‌های انتقال آب و ... به‌عنوان طراح، ناظر و مجری شناخته می‌شوند. این رشته با توجه به وضعیت کم‌آبی در کل جهان علی‌الخصوص در ایران و نیز سعی بر کنترل منابع آب، جز رشته‌های مهم و با بازار شغلی نسبتاً خوب می‌باشد. 


11-خطوط راه‌آهن : این گرایش بیشتر به بحث‌های گسترش و نحوه ساخت خطوط ریلی مانند راه‌آهن و مترو می‌پردازد. ایران در زمینه خطوط راه‌آهن جز کشورهای ضعیف محسوب می‌شود و در چند سال گذشته پیشرفت‌های زیادی داشته است. نیاز به گسترش خطوط راه‌آهن با توجه به یکی از راه‌های آسان انتقال و جابجایی درون‌شهری و برون‌شهری اهمیت بسزایی در هر کشور دارد در ایران هم برنامه‌ریزی‌هایی در این زمینه شده است به‌طوری‌که در بعضی از دانشگاه‌ها ازجمله علم و صنعت ایران، دانشکده‌ای با این نام ساخته‌شده است. در آینده انتظار می‌رود با توجه به گسترش قطارهای شهری و برون‌شهری آینده شغلی خوبی برای متخصصین این رشته فراهم شود.


12-پدافند غیرعامل: این گرایش با توجه به وقوع مکرر حملات تروریستی در کشورهای مختلف اهمیت پیداکرده است. ازجمله وقوع حادثه 11 سپتامبر در کانادا  و نیز آتش‌سوزی در ساختمان رونان پوینت انگلیس و ... اهمیت این موضوع را بیشتر نشان داد. این گرایش بیشتر به بحث‌های وقوع حملات تروریستی و نحوه مقاومت ساختمان در مقابل این حملات می‌پردازد و به‌طور تخصصی در مورد ایجاد و نحوه ساخت پناهگاه‌ها و سایر ساختمان‌های مقاوم در مقابل حوادث غیرعادی می‌پردازد. در ایران امروزه بحث  مقاومت ساختمان‌ها  در مقابل حملات تروریستی اهمیت پیداکرده است و بیشتر کارهای نظامی و نیز ساختمان‌های مهم بحث پدافند غیرعامل آن‌ها مطرح می‌شود. این گرایش در دانشگاه‌های انگشت‌شماری دانشجو می‌پذیرد.


به‌طورکلی می‌توان گفت با توجه به تخصصی که فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران در گرایش‌های مختلف کسب کرده‌اند می‌توانند در دفاتر فنی مهندسی و شرکت‌های مشاوره مختلف نیز مشغول به کار شوند.
در مقطع کارشناسی مهندسی عمران گرایش ساختمان نیز وجود دارد که مهندسان این گرایش به‌صورت تخصصی و اجرایی وارد بحث‌های ساختمان می‌شوند. این گرایش در اصل همان گرایش عمران می‌باشد ولی با این تفاوت که مهندسان فارغ‌التحصیل این رشته بیشتر وارد بحث اجرایی می‌شوند و کمتر بحث‌های تئوریک را دنبال می‌کنند.

 

مهندسان عمران معروف ایران:

 

در ایران افراد صاحب‌نام و مطرحی در رشته مهندسی عمران وجود دارد که حتی می‌توان گفت شهرت جهانی دارند . چند تن از این افراد به‌صورت زیر است :

 

دکتر مرتضی زاهدی:

 

استاد دکتر مرتضی زاهدی در سال 1351 دکتری مهندسی عمران در گرایش سازه را از دانشگاه لندن دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه علم و صنعت درآمد . ایشان در زمینه تدوین و گسترش آیین‌نامه‌ها مباحث مقررات ملی ساختمان فعالیت بسزایی داشته است و تاکنون در تدوین آیین‌نامه‌های 2800 ، آبا ، مبحث 6 ، مبحث9 و ... فعالیت داشته است. ایشان در سال 1390 به‌عنوان چهره برتر بتن ایران شناخته‌شده است .

 

دکتر علی کاوه:

 

پروفسور علی کاوه در سال 1353 دکتری مهندسی عمران در گرایش سازه را از دانشگاه لندن دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه علم و صنعت درآمد . ایشان عضو انجمن‌هایی همچون ریاضیات صنعتی و کاربردی امریکا ، انجمن مکانیک محاسباتی اروپا و ...  می‌باشد و نیز با مجلات مختلف بین‌المللی همچون Asian Journal of Civil Engineering، Computers and Structures و ... همکاری دارد . ایشان در طول عمر آکادمیک خود جوایز هم چون چهره ماندگار کرمان جشنواره مهندس افضلی پور ، پژوهشگر رتبه اول جشنواره مهندسی عمران و... دریافت کرده است .

 

دکتر محمدحسن بازیار:

 

پروفسور محمدحسن بازیار در سال 1370 دکتری مهندسی عمران در گرایش ژئوتکنیک را از انستیتو پلی تکنیک رنسلر آمریکا دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه علم و صنعت درآمد . ایشان در زمینه رشته تخصصی خود کتاب‌های مختلفی ازجمله آزمایشگاه مکانیک خاک ، دینامیک خاک و... منتشر کرده است و دارای مقالات مختلف در زمینه های خاک و پی در سطح بین‌المللی می‌باشد .

 

دکتر امیررضا خوئی:

 

پروفسور امیررضا خوئی در سال 1377 دکتری مهندسی عمران در سازه را از دانشگاه ولز سوانزی ، سوانسی ، انگلیس دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف درآمد .  ایشان درزمینه تحقیقاتی خود کتاب‌های مختلفی به زبان انگلیسی منتشر کرده است و ایشان یکی از استادهای شاخص ایران و جهان شناخته‌شده است .

 

دکتر سید رسول میرقادری:

 

دکتر سید رسول میرقادری در سال 1360 دکتری مهندسی عمران در گرایش سازه را از دانشگاه پردو- آمریکا دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه تهران درآمد و در زمینه سازه‌های فولادی تاکنون فعالیت کرده  و کتب مختلفی با این عنوان منتشر کرده است .

 

دکتر داود مستوفی نژاد:

 

پروفسور داود مستوفی نژاد در سال 1375 دکتری مهندسی عمران در گرایش سازه را از دانشگاه كارلتون ، اُتاوا، كانادا دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان درآمد و درزمینهٔ سازه‌های بتنی تاکنون فعالیت کرده  و کتب مختلفی با این عنوان منتشر کرده است .

 

دکتر فریبرز ناطق الهی:

 

پروفسور فریبرز ناطق الهی در سال 1367 دکتری مهندسی عمران در گرایش سازه را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی پژوهشگاه زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله درآمد و درزمینه طراحی مقاوم در برابر زلزله و باد ، بررسی آسیب‌پذیری و مقاوم‌سازی سازه‌های موجود و مدیریت بحران زمین‌لرزه تاکنون فعالیت کرده است .

 

دکتر آقاکوچک:

 

پروفسور علی‌اکبر آقاکوچک در سال 1367 دکتری مهندسی عمران در گرایش سازه‌های دریایی را از دانشگاه لندن دریافت کرد و ایشان بعد از فارغ‌التحصیلی به عضویت هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس درآمد و در زمینه  سازه‌های دریایی و سازه‌های فولادی تاکنون فعالیت کرده است و در کمیته علمی تعدادی از آیین‌نامه‌های ایران نیز فعالیت داشته است .

 

مهم‌ترین نرم‌افزارهای مورداستفاده در مهندسی عمران:

 

رشته مهندسی عمران با توجه به گستردگی در حوزه‌های مختلف دارای نرم‌افزارهای مختلفی می‌باشد مه در زیر تعدادی از نرم‌افزارهای با توجه به کاربرد آن‌ها آورده شده است:

OpenSEES: نرم‌افزار تخصصی مدل‌سازی در رشته مهندسی سازه و زلزله و ژئوتکنیک

Etabs: نرم‌افزار تحلیل و طراحی سازه‌ها (شامل سازه‌های ساختمانی)

Sap2000: نرم‌افزار تحلیل و طراحی سازه‌ها (شامل سازه‌های ساختمانی، سازه‌های ویژه و ... )

Safe: نرم‌افزار تحلیل و طراحی کف‌های سازه‌ای ازجمله پی ، دال دوطرفه ، دال یک‌طرفه و ...

AutoCAD: نرم‌افزار ترسیم نقشه‌های دو و سه‌بعدی

 FLOW-3D: نرم‌افزار مدل‌سازی سیال و سازه‌های هیدرولیکی

FLAC: نرم‌افزاری بسیار قوی برای تحلیل‌های غیرخطی در رشته ژئوتکنیک

دیگر نرم‌افزارها همانند ABAQUS، Plaxis ، Matlab و....

 

دانش و مهارت موردنیاز مهندس عمران:

 

در ایران فاصله بین تحصیلات آکادمیک با صنعت زیاد می‌باشد پس دانشجویان مهندسی عمران بعد از فارغ‌التحصیلی مستقیم وارد بازار کار نمی‌شوند تنها از آن‌ها در این دوران کوتاه تحصیلی در حد آشنایی و کسب حل مسئله مسائل عمرانی انتظار می‌رود . با ورود این دانشجویان به بازار کار باید بتوانند تحصیلات آکادمیک را به‌صورت صنعتی درآورند که این کار شاید نیاز به زمان داشته باشد . انتظار می‌رود مهندس عمران بعد از فارغ‌التحصیلی به موارد زیر مسلط و مهارت کافی را داشته باشد :

  • تسلط کامل بر مسائل آکادمیک و دانشگاهی در زمینه‌های مختلف طراحی و ساخت
  • تسلط کافی بر نرم‌افزارهای ETABS، SAFE.
  • داشتن مدارک فنی همانند مدرکHSE، مدارک ایمنی و...
  • داشتن فن حل مسئله در مواقع بحران و قطع شریان‌های حیاتی
  • قدرت تفکر و ایجاد نظر در زمینه کاری تخصصی
  • آشنایی  مقدماتی ماشین‌آلات عمرانی

 

 

 

افزودن نظر