هوش مصنوعی چیست ؟

هوش مصنوعی یکی از مسائل مهمی است که در علوم کامپیوتر، اهمیت فراوانی دارد و تغییرات در هوش مصنوعی می‌توانند تحولات گسترده‌ای را در فناوری اطلاعات پدید آورند. در ادامه با ما همراه باشید تا با این رشته به‌ صورت کامل آشنا شویم.

معرفی هوش مصنوعی

به‌ طورکلی نمی‌توان تعریف دقیقی را برای هوش مصنوعی ارائه داد؛ اما به هوشی که یک ماشین در شرایط مختلف از خود نشان می‌دهد، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) گفته می‌شود. به بیان روان‌تر هوش مصنوعی به سیستم‌هایی گفته می‌شود که می‌توانند واکنش‌هایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی ازجمله درک شرایط پیچیده، درک شرایط محیطی، شبیه‌سازی فرایندهای تفکری و شیوه‌های استدلالی انسانی و پاسخ موفق به آن‌ها، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسائل را داشته باشند.

تاریخچه هوش مصنوعی

هوش مصنوعی نقش مهمی را در زندگی انسان‌ها ایفا می‌کند. آخرین Trend در این زمینه تراشه‌های هوش مصنوعی و کاربردهای مختلف آن‌ها در گوشی‌های هوشمند است؛ اما شروع توسعه‌ی این تکنولوژی درواقع به خیلی قبل‌تر برمی‌گردد؛ یعنی زمانی در دهه‌ی ۵۰ میلادی که «دانشگاه دارتموث» (Dartmouth College) در ایالات‌متحده یک پروژه‌ی تحقیقات تابستانی را به هوش مصنوعی اختصاص داد. ریشه‌های هوش مصنوعی را حتی می‌توان در عمق بیشتری از تاریخ و در فعالیت‌های «آلن نیوئل» (Allen Newell)، «هربرت ای. سیمون» (Herbert A. Simon) و «آلن تورینگ» (Alan Turing) جست‌وجو کرد. آزمون مشهور تورینگ در سال ۱۹۵۰ توسط او در مقاله‌ای مطرح شد. این مقاله یکی از اولین اسنادی است که در آن به وجود آمدن ماشین‌های هوشمند پیش‌بینی‌شده است. بااین‌حال مقوله‌ی هوش مصنوعی تا پیش از معرفی شدن سوپرکامپیوتر «دیپ بلو» (Deep Blue) توسط کمپانی IBM هنوز توجه جهانیان را به خود جلب نکرده بود. این سوپرکامپیوتر اولین ماشینی بود که توانست قهرمان شطرنج جهان «گری کاسپارف» (Garry Kasparov) را در مسابقه‌ای که در سال ۱۹۹۶ میلادی برگزار شد شکست دهد. الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای سال‌های متمادی است که در دیتاسنترها و کامپیوترهای بزرگ استفاده می‌شوند، ولی حضور آن‌ها در حوزه‌ی لوازم الکترونیک مصرفی به سال‌های اخیر برمی‌گردد.
 

نظریه تورینگ چیست و پیرامون چه موضوعی مطرح گردید؟

نظریه تورینگ مبتنی بر این موضوع بود که می‌توان با نشانه‌های عددی 0 و 1 هر استدلال ریاضیاتی را در سیستم‌های کامپیوتری عملی کنیم. هم‌زمان با این نظریه کشف‌های تازه‌ای درزمینهٔ ی عصب‌شناسی، نظریه اطلاعات و فرمانشناسی، به وقوع پیوسته بود. این پیشرفت‌ها الهام‌بخش گروهی کوچک از پژوهشگران شد تا به‌طورجدی به مسئله ایجاد یک مغز الکترونیکی رسیدگی نمایند.

آزمون تورینگ چیست؟

آزمون تورینگ روشی برای بررسی میزان هوشمندی ماشین‌ها است. شیوه این آزمایش بدین‌صورت است که یک شخص به‌عنوان ناظر، با یک ماشین و یک انسان گفتگو می‌کند و می‌بایست تشخیص دهد که طرف دیگر این گفتگو ربات است یا انسان! درصورتی‌که ماشین بتواند قاضی را به‌گونه‌ای فریب دهد که در قضاوت خود دچار اشتباه شود، توانسته است آزمون را با موفقیت پشت سر بگذارد.

تاکنون تلاش‌های زیادی در جهت پیاده‌سازی آزمون تورینگ صورت گرفته، اما هنوز هیچ ماشینی موفق به گذر از چنین آزمونی نشده است.

آزمون تورینگ دو پیش‌فرض اساسی را در بردارد:

۱ ـ نمونه کامل هوشمندی انسان است.

۲ ـ توانایی پردازش و دک زبان طبیعی انسان

مفهوم هوش مصنوعی

هوش مصنوعی درواقع هوش ماشین‌ها است که شاخه از علوم کامپیو‌تر را دربرمی گیرد که می‌بایست راه‌حل‌های الگوریتمی ارائه دهد که به کمک آن می‌توان ماشین‌های هوشمند طراحی و تولید نمود. این تعریف کافی نیست؛ اما تعریف هوشمندی چیست:

استدلال، منطق، تصمیم‌گیری؛ این توانایی‌ها ویژگی‌هایی هستند که انسان‌ها از آن استفاده می‌کنند. اگر این ویژگی‌ها را در کامپیوترها ایجاد کنیم، آنگاه می‌توان گفت که به یک ماشین هوشمند دست‌یافته‌ایم! اما به‌جز این‌ها چیزهای دیگری هم در رابطه با تعریف هوشمندی وجود دارند که دانستن آن‌ها را می‌توان مهم ارزیابی کرد. درواقع بحث‌هایی که در مورد هوشمندی و هوش مصنوعی مطرح‌شده‌اند؛ تنها به دوره‌ی امروزه‌ی ما و قرن ۲۱ مربوط نمی‌شود، بلکه سرچشمه‌ی این نظریه‌ها به سال ۱۹۵۰ بازمی‌گردد.

هوش مصنوعی متشکل از یادگیری ماشین، یادگیری عمقی و سایر قابلیت‌ها و ویژگی‌های برنامه‌نویسی است. سامانه‌های هوش مصنوعی امروزی به دنبال پردازش یا پاسخگویی داده مشابه شیوه‌های انسانی است.

انواع هوش مصنوعی

به‌طورکلی می‌توان پروژه‌های هوش مصنوعی را به دودسته کلی طبقه‌بندی کرد:

1. هوش مصنوعی عمومی (General AI)
2. هوش مصنوعی محدود (Narrow AI)

هوش مصنوعی عمومی: هدف هوش مصنوعی عمومی تقلید و استنتاج رفتار انسان است. این نوع هوش مصنوعی در کاربرد خاصی استفاده نمی‌شود. سامانه‌های هوش مصنوعی عمومی تنها برای فروش محصولات و به نمایش گذاشتن قابلیت‌های سیستم موردنظر به کار می‌رود.

هوش مصنوعی محدود: هوش مصنوعی محدود بر مسئله و شرایط خاصی تمرکز دارد. این نوع هوش مصنوعی برای تجزیه‌وتحلیل داده و استنتاج طراحی می‌شود. حتی استنتاج ماشین‌ها از انسان بهتر است.

زبان های برنامه نویسی هوش مصنوعی

اولین مسئله در کد نویسی هوش مصنوعی ایجاد یک ساختار کنترلی لازم برای محاسبات سمبولیک است. از زبان های مهم هوش مصنوعی می‌توان به زبان های PROLOG و LISP اشاره نمود. خصوصیات معنایی این دو زبان باعث شده که شیوه‌ها و راه‌حل‌های قوی برای حل مسئله ارائه کنند. تأثیر قابل‌توجه این زبان‌ها بر روی توسعه هوش مصنوعی ازجمله توانایی‌های آن‌ها به‌عنوان «ابزارهای فکر کردن» است.

کاربرد های هوش مصنوعی

امروزه می‌توان از کاربرد های هوش مصنوعی در صنایع مختلف استفاده نمود. ازاین‌رو متخصصان هوش مصنوعی، با توجه به کاربردهای گوناگون این علم، آن را در شاخه‏‌های متنوعی دنبال نموده‌اند.

• شبکه‌های عصبی (Neural Networks)
• پردازش زبان طبیعی انسان (Natural Language Processing)
• صنایع رباتیک (Robotics)
• انجام مسابقات (Game Playing)
• قابلیت یادگیری ماشین (Machine Learning)
• استراتژی‌های تکاملی الگوریتم ژنتیک (Evolutionary Algorithms)
• تشخیص گفتار (Speech Recognition)
• بینایی ماشین (Machine Vision)
• صنایع کشاورزی
• صنعت
• ساخت بازی
• لباس‏های هوشمند
• ساختمان‏های هوشمند
• سیستم‏های حمل‌ونقل هوشمند
• تسلیحات نظامی هوشمند

برای مطالعه مقالات آموزشی بیشتر شما می توانید با کلیک بر روی عنوان های زیر به مقاله مورد نظر هدایت شوید :

- آشنایی با گرایش ارشد هوش مصنوعی

- آشنایی با گرایش فناوری اطلاعات

- معرفی گرایش نرم افزار

- معرفی گرایش سخت افزار